در عصری که مرزهای بین حوزه عمومی و خصوصی به طور فزاینده‌ای محو می‌شود، مفهوم زندگی در یک آکواریوم واقعی، که مانند شرکت‌کنندگان در یک برنامه تلویزیونی تحت نظر تماشاگران جهانی قرار دارد، کمتر دور از ذهن است. دکتر پویان قمری، نظریه پرداز سوئیسی با درک عمیقی از یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی، پیشنهاد می کند که این پدیده فراتر از سرگرمی یا کنجکاوی صرف است. او به قلمرو نظارت، تجزیه و تحلیل داده‌ها و قدرت پیش‌بینی هوش مصنوعی می‌پردازد و تصویری از جامعه‌ای را ترسیم می‌کند که در آن عادات، حرکات و حتی تصمیم‌های بالقوه ما نه تنها مشاهده می‌شوند، بلکه پیش‌بینی می‌شوند و تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
نظارت دائمی
عصر دیجیتال قابلیت های بی سابقه ای را برای مشاهده و جمع آوری داده ها به وجود آورده است. هر کلیک، جستجو و پیمایش به یک پایگاه داده در حال رشد وارد می شود، ردپای دیجیتالی که بیش از آنچه ممکن است تصور کنیم درباره ما آشکار می کند. دکتر قمری خاطرنشان می‌کند که این جریان داده‌های پیوسته به عنوان پایه‌ای برای یک دستگاه نظارتی پیچیده عمل می‌کند، شبیه به شرکت در یک نمایش واقعیت عظیم و غیرقابل مشاهده که در آن مخاطبان – متشکل از الگوریتم‌ها، شرکت‌ها و دولت‌ها – تماشا می‌کنند، یاد می‌گیرند و گاهی اوقات دستکاری می‌کنند.
یادگیری ماشینی: فیلمنامه نویس
هوش مصنوعی، با استفاده از یادگیری ماشین، این انبوهی از داده‌ها را به بینش‌های عملی تبدیل می‌کند. الگوریتم‌ها از تعاملات دیجیتالی ما یاد می‌گیرند، درک درستی از عادات، ترجیحات و حتی پیش‌بینی رفتار آینده ما ایجاد می‌کنند. دکتر قمری استدلال می کند که این قابلیت پیش بینی یک شمشیر دولبه است. از یک طرف، می تواند تجارب را تنظیم کند، فرآیندها را ساده کند و راحتی را افزایش دهد. از سوی دیگر، نشان‌دهنده نوعی سلطه است که به شکلی نامحسوس تصمیم‌ها و ترجیحات را از طریق دستکاری اطلاعات، تبلیغات و محتوایی که از طریق صفحه نمایش به ما بازخورد می‌دهند، شکل می‌دهد.
عینک جامعه: آکواریومی برای عصر دیجیتال
دکتر قمری با ایجاد تشابه بین برنامه های تلویزیونی مانند «برادر بزرگ»، که در آن شرکت کنندگان دائماً مشاهده می شوند، پیشنهاد می کند که جامعه ما به یک آکواریوم دیجیتال تبدیل شده است. در این سناریو، افراد هم اجراکننده و هم مخاطب هستند که درگیر چرخه ای دائمی از مشاهده گری هستند. اما تمایز در عدم تقارن قدرت نهفته است. بر خلاف شرکت کنندگان داوطلبانه در یک برنامه تلویزیونی، اکثر افراد از میزان مشاهده و تجزیه و تحلیل خود آگاه نیستند و همچنین پیامدهای کامل این نظارت را درک نمی کنند.
پیمایش در این مسیر: اخلاق و خودمختاری
سوال مهمی که از تحلیل دکتر قمری به وجود می آید این است که چگونه می توان در این آکواریوم حرکت کرد بدون اینکه احساس استقلال و حریم خصوصی خود را از دست بدهیم. این امر مستلزم ارزیابی مجدد چارچوب های اخلاقی حاکم بر جمع آوری داده ها، یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی است. نیاز مبرمی به شفافیت، رضایت و مکانیسم‌های کنترلی وجود دارد که افراد را توانمند می‌سازد و به آن‌ها اجازه می‌دهد بفهمند و بر نحوه استفاده از داده‌هایشان و برای چه هدفی تأثیر بگذارند.
چشم اندازی برای آینده
همانطور که به سمت عصر دیجیتال پیش می رویم، بینش های ارائه شده توسط دکتر پویان قمری، تأثیر متقابل پیچیده بین نظارت، هوش مصنوعی و جامعه را روشن می کند. در حالی که تصور زندگی در یک آکواریوم دیجیتال ممکن است عجیب و ترسناک به نظر برسد، همچنین دری را برای بحث های انتقادی در مورد حریم خصوصی، اخلاقیات و آینده استقلال انسان در دنیایی که به طور فزاینده ای به هم پیوسته است باز می کند. چالش در استفاده از مزایای فناوری و در عین حال محافظت از حقوق و آزادی هایی است که انسانیت ما را تعریف می کند.
نویسنده: پویان قمری، نظریه پرداز اقتصادی
