چگونه بلاک چین در زندگی واقعی می تواند به کار گرفته شود؟

در سالیان اخیر همواره هیاهوی بسیاری حول بلاک چین در جریان بوده است اما بهتر است درباره جنبه کارکردی بلاک چین در زندگی واقعی کمی بیشتر تعمق کنیم. بلاک چین به نظر یک تکنولوژی انقلابی و عظیم می رسد اما سوال اساسی این است که این تکنولوژی چگونه در زندگی روزمره انسان ها می تواند به کار گرفته شود؟

بلاک چین چیست؟

بلاک چین یک مرکز داده توزیع شده است و اساساً یک بستر کامپیوتری است که داده ها و اطلاعات در زنجیره های بلوکی آن ذخیره می شود. کما اینکه از اسم بلاک چین مشخص است، این تکنولوژی متشکّل از زنجیره های بلوکی است که هر بلوک به بلوک پیشین متصل است. بلوک ها در کنار یکدیگر یک زنجیره را تشکیل می دهند. بلوک ها حاوی داده ها و اطلاعاتی هستند که در آنها ذخیره شده است.

علیرغم مرکز داده متمرکز که توسط یک نهاد یا موسسه کنترل و نظارت می شود، زنجیره های بلوکی غیرمتمرکز هستند، به این معنی که هیچ نهاد و یا ارگان دولتی بر بلاک چین نظارت نمی کند. داده های ذخیره شده در زنجیره های بلوکی به صورت پیوسته در سراسر کامپیوترها و شبکه های متصل توزیع می شوند.

بنابراین هر کس در هر کجای دنیا که امکان دسترسی به داده ها را داشته باشد می تواند از محتوای اطلاعات خبردار شود و افرادی که کلیدهای رمزنگاری شده ویژه ای در اختیار داشته باشند، می توانند داده های موجود در زنجیره ها را تغییر داده و یا ویراستاری کنند. غیر متمرکز بودن بلاک چین باعث شده است این تکنولوژی امنیت بسیار بالایی داشته باشند.

اولین کارکرد و استفاده بلاک چین در ظهور بیت کوین به عنوان نخستین رمزارز، تجلی پیدا کرد. البته در طی یک دهه گذشته، کارکرد و استفاده بلاک چین تنها به حیطه رمزارزها محدود نشده و بسیاری دیگر از صنعت ها را نیز در برگرفته است. در زیر به توضیح برخی از نمونه های کاربست بلاک چین در زندگی واقعی خواهیم پرداخت.

حذف فرد واسط (دلال)

بهتر است پیش از فهم چگونگی حذف واسط (دلال) در تکنولوژی بلاک چین، موضع بدیل سیستم های غیرمتمرکز را در نظر داشته باشیم، یعنی سیستم های متمرکز. در سیستم های متمرکز یک مرجع عالی در رأس هرم معاملات قرار دارد و از بالا بر تمامی جریان های تجاری و معامله ها نظارت می کند. این مرجع عالی انحصار قدرت را در چنگال خود گرفته است و به شدت بر قوانین و اصول حاکم بر تجارت خانه ها نظارت می کند.

بر خلاف سیستم های متمرکز، بلاک چین از سیستم غیرمتمرکز بهره می گیرد، به این معنی که بلاک چین با حذف فرد واسط (دلال)، توانسته است تمرکز قدرت در مراجع عالی و نهادهای بالادستی را در یک جنگ و نبرد مدرن پس گرفته و آن را به نوادگان خود یعنی کاربران و مردم تفویض کند.

این است داستان رابین هود روایت ما که قدرت را در میان اکثریت آحاد جامعه گسترده می کند و مانع از تمرکز بیش از اندازه اختیارات یک مرجع عالی در حیطه معاملات تجاری می شود.

 بزرگترین شرکت تفریحی جهان (TUI Group) از تکنولوژی بلاک چین استفاده می کند. این شرکت با ایجاد یک بلاک چین عمومی این امکان را برای مسافران فراهم ساخته است تا مسافران با اختیار کامل محل اقامت خود را تعیین کنند.

تقویت بنیان های سلامت عمومی

شرکت های بزرگ فراهم کننده خدمات بلاک چین در طی سالیان اخیر با ارائه راهکارهای نوآورانه در بخش های سلامت و بهداشت، توانسته اند سطح سلامت و تراز بهداشت جوامع را به مراتب ارتقا بخشند. شرکت بلاک چین SimplyVital Health، اخیراً دو محصول مبتنی بر بلاک چین ارائه کرده است. اولی فرایند بهبود بیماران پس از مرخصی از بیمارستان را ارزیابی و پیگیری می کند و دومی پیشینه بیماری و سوابق بیمار را در فضای غیرمتمرکز ذخیره می کند.

ارتقای سطح بانکداری و معاملات تجاری

شرکت های بزرگ جهان با اتخاذ راهکارهای مبتنی بر بلاک چین، فضای بانکداری سنتی و معاملات تجاری را متحول کرده اند. پیگیری و رصد معاملات، مبارزه با پولشویی و کلاهبرداری و ارتقای سطح امنیتی معاملات تجاری از جمله کارکردهای کاربست بلاک چین در حیطه بانکداری و معاملات بازارهای سرمایه است. بانک هوپا لیم با همکاری شرکت مایکروسافت، برای مدیریت بهینه تضمین بانکی از صنعت بلاک چین استفاده می کند. قراردادهای هوشمند و ایجاد درگاه های پرداخت دیجیتال و بسترهای امن پرداخت از دیگر راهکارهای نوآورانه ای است که بلاک چین توانسته است به واسطه آنها نظام بانکداری سنتی را متحول کند.

هوشمند سازی چرخه تامین

مکان، شرایط و موازین مرتبط با یک محصول برای هر کسب و کار ضروری و حیاتی است. شرکت جواهری DeBeers که یک شرکت بین المللی شناخته شده است، از تکنولوژی بلاک چین استفاده می کند تا الماس های متعلق به شرکت خود را از زمان استخراج تا زمانی که به دست مشتری میرسد، ردیابی کند. استفاده از بلاک چین به این شرکت بزرگ جواهری این امکان را داده است تا فعالیت خود در بازار سرمایه را شفاف تر کند و به خریداران این اطمینان را بدهد که الماس خریداری شده توسط آنها متناسب با تمامی موازین قانونی ست.

در سال 2018 پس از آنکه کاهو های آلوده بسیاری را در آمریکا مسموم و روانه بیمارستان کرد، این نگرانی بین مردم ایجاد شده است که محصولات کشاورزی ممکن است چندان ایمن و سلامت نباشند. از سال 2019 تمامی تولید کنندگان آمریکایی مجبور هستند تمامی اطلاعات مربوط به محصولات خود را در سیستم های مبتنی بلاک چین ذخیره کنند. این نیز یک نمونه استفاده از بلاک چین در زندگی واقعی است.

افزایش کارایی و بازدهی شرکت های بیمه ای

شرکت های بیمه آمریکایی با اتخاذ راهکارهای مبتنی بر بلاک چین، توانسته اند کارایی و بازدهی خود را به مراتب ارتقا بخشند. قراردادهای هوشمند مبتنی بر تکنولوژی بلاک چین نیز توانسته است انقلابی عظیم در کارایی شرکت های بیمه در سراسر دنیا ایجاد کند. این شرکت ها از این پس می توانند تنها با اظهار داشتِ ادعاهای معتبر، اقدام به پرداخت حق بیمه کنند. بلاک چین همچنین با ایجاد درگاه های پرداخت آنلاین و اتوماتیک، توانسته است بسیاری از روش های طاقت‌فرسا و منسوخ گذشته را از رده خارج کند.

یقیناً تکنولوژی بلاک چین کماکان در دوره طفولیت خود قرار دارد و راه طولانی پیش روی این تکنولوژی نوظهور برای پیمودن وجود دارد. چنانکه در این مقاله با مثال های مختلف توضیح دادیم، صنعت بلاک چین در زندگی واقعی و جهان مدرن کارایی بسیاری دارد و این ظرفیت را دارد تا بدیل های نوآورانه ای برای روش های سنتی و از کار افتاده ارائه دهد. یقیناً در آینده های نه چندان دور، در مورد این صنعت پرطرفدار بسیار خواهیم شنید.