سازمان های مستقل غیرمتمرکز (DAOs) به یک نمونه اولیه بدیع از حاکمیت سازمانی تبدیل شده‌اند. با بهره گیری از فناوری بلاک چین، DAO الگوی جدیدی را سازماندهی می کند که در آن فرآیند تصمیم گیری نه تنها خودکار و شفاف است، بلکه فاقد کنترل متمرکز است. DAO بر اساس اصول اساسی دموکراسی عمل می کند و یک محیط تصمیم گیری منحصر به فرد را فراهم می کند که در آن هر ذینفع (یا دارنده توکن) فرصت مشارکت در فرآیند تصمیم گیری را دارد. هر توکن در این سیستم مربوط به یک رأی است که شفافیت کامل، قابلیت تأیید و استقلال را در مدیریت سازمانی تضمین می کند. با این حال، ساختار نوآورانه DAO مشکلات قانونی و نظارتی مختلفی ایجاد کرده. به طور کلی در این مقاله قصد داریم نگاهی داشته باشیم به پتانسیل و همچنین چالش های سازمان های مستقل غیرمتمرکز.
1. هویت حقوقی: وضعیت DAO به عنوان یک موجودیت حقوقی نامشخص است. نظام‌های حقوقی سنتی مستلزم آن هستند که یک نهاد برای شکایت یا اقامه دعوی باید دارای موجودیت حقوقی باشد، درحالی که DAO به شکل فعلی فاقد آن است.
2. مسئولیت قانونی: تعیین مسئولیت قانونی DAO ها در صورت بروز اختلاف یا فعالیت های غیرقانونی دشوار است. مسئولیت ممکن است متوجه سازندگان، دارندگان توکن یا حتی خود DAO باشد.
3. ملاحظات نظارتی: DAO ها بدون توجه به مرزهای ملی در سطح جهانی عمل می کنند. این سؤالاتی را در مورد کاربرد قوانین مختلف ملی، مانند رعایت مالیات، در حوزه های قضایی مختلف ایجاد می کند.
4. محافظت از سرمایه گذاران: به دلیل عدم تمرکز و ناشناس بودن DAO، مکانیسم های سنتی حفاظت از سرمایه گذار ممکن است قابل اجرا نباشد.
5. مالکیت معنوی: تعیین مالکیت و کنترل مالکیت معنوی در زمینه DAO می تواند دشوار باشد.
6. اجرای تعهدات قراردادی: از آنجا که DAO از طریق قراردادهای هوشمند عمل می کند، وضعیت حقوقی و اجرای این قراردادها ممکن است در حوزه های قضایی مختلف مورد مناقشه قرار گیرد.
7. حریم خصوصی و حفاظت از داده ها: کار بر روی یک بلاک چین عمومی می تواند منجر به مسائل مربوط به حفاظت از داده ها و حفظ حریم خصوصی شود، به خصوص با مقرراتی مانند GDPR.
8. حل اختلاف: بدون یک مرجع متمرکز یا چارچوب قانونی تعریف شده، حل اختلاف در DAO می تواند دشوار باشد.
9. اساسنامه ورشکستگی: در صورت ورشکستگی، قوانین سنتی ممکن است اعمال نشوند و خلأهایی در فرآیند تسویه در قالب غرامت طلبکاران باقی بماند.
در مجموع اگرچه DAO ها یک پیشرفت بزرگ به حساب می آیند، اما بدون آسیب پذیری عملیاتی نیستند:
1. سوء استفاده احتمالی از وجوه: اگر یک نهاد اکثریت توکن ها را به دست آورد، به طور بالقوه می تواند فرآیند تصمیم گیری را کنترل کند و از منابع DAO سوء استفاده کند.
2. تهدیدات مدیریتی: فرآیند تصمیم‌گیری می‌تواند با انواع مخاطرات مدیریتی، از جمله «رشوه‌دهی» و «تصمیمات عجولانه» به خطر بیفتد.
3. ریسک فنی: قراردادهای هوشمند پایه و اساس DAO ها هستند و ممکن است اشکالات یا آسیب پذیری هایی وجود داشته باشد که می تواند عملیات را مختل کند یا باعث از دست رفتن سرمایه شود.
4. وابستگی به بلاک چین: DAO به امنیت و ثبات بلاک چین بستگی دارد، به این معنی که هرگونه بی ثباتی در سطح بلاک چین می تواند DAO را تحت تاثیر قرار دهد.
5. قوانین اوراق بهادار: DAO ها معمولاً با انتشار توکن ها وجوهی را جمع آوری می کنند که ممکن است در برخی حوزه های قضایی به عنوان اوراق بهادار طبقه بندی شوند. این امر مسائل حقوقی پیچیده ای را ایجاد می کند و DAO ها باید از مقررات مختلف اوراق بهادار پیروی کنند که با توجه به ماهیت غیرمتمرکز آنها می تواند پیچیده باشد.
6. مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم: مانند سایر نهادهایی که با ارزهای دیجیتال کار می کنند، DAO باید از مقررات ضد پول شویی (AML) و مبارزه با تامین مالی تروریسم (CTF) پیروی کند. ناشناس بودن یا نام مستعار تراکنش های بلاک چین می تواند انطباق با این قوانین را دشوار کند.
7. سازگاری حقوقی فرامرزی: دسترسی جهانی DAO به این معنی است که آنها با بسیاری از حوزه های قضایی در تعامل هستند. تضمین سازگاری قانونی در این محیط‌های قانونی مختلف، که ممکن است دیدگاه‌های متفاوتی در مورد تمرکززدایی، ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین داشته باشند، می‌تواند دشوار باشد. در عین حال، DAO همچنین با مشکلات عملیاتی خاصی روبرو شد است.
8. نوسانات قیمت توکن: توکن ها نقش مهمی در اداره DAO ایفا می کنند و ارزش آنها می تواند در معرض نوسانات زیادی باشد. این نوسان می تواند عملکرد و پایداری DAO را مختل کند.
9. مدیریت زنجیره ای و خارج از زنجیره: در حالی که تصمیمات مدیریت زنجیره ای شفاف و قابل تایید هستند، بسیاری از تصمیمات مهم خارج از زنجیره، در انجمن ها و گروه هایی مانند چت روم گرفته می شوند. این فرآیند تصمیم گیری خارج از زنجیره ممکن است فاقد شفافیت باشد و در معرض دستکاری قرار گیرد.
10. حرف آخر را کد می زند: کد DAO به عنوان داور نهایی عمل می کند. با این حال، اگر اشکال یا خطا رخ دهد، ممکن است راه آسانی برای رفع آنها بدون مکانیزم تغییر کد اجماع وجود نداشته باشد، که می تواند زمان بر و بحث برانگیز باشد.
کاهش این خطرات مستلزم مکانیزم های کنترل قوی، مشارکت فعال عمومی و درک روشنی از محیط قانونی و نظارتی قابل اجرا است. اکنون سیاستمداران در سرتاسر جهان نیاز به یک چارچوب نظارتی را تشخیص داده اند که بتواند این موارد را در خود جای دهد ساختارهای نوآورانه ایجاد کند.
در عین حال، DAO باید فرهنگ شفافیت را تقویت کند. یک جامعه فعال (کاربران فعال) نه تنها قوی ترین دفاع DAO در برابر تهدیدات داخلی و خارجی است، بلکه مهم ترین دارایی آن است. به هر حال، این هوش جمعی و تنوع افکار در جامعه است که DAO ها را بسیار قدرتمند می کند.
در نتیجه، در حالی که DAO ها نشان دهنده یک تغییر چشمگیر به سمت آینده غیرمتمرکزتر و دموکراتیک تر هستند، آنها همچنین مجموعه ای منحصر به فرد از چالش ها را ارائه می دهند که نیازمند تلاش دقیق است. همانطور که ما به کشف این حوزه جدید هیجان انگیز ادامه می دهیم، بسیار مهم است که با رویکردی متعادل و آینده نگر به این چالش ها رسیدگی کنیم که به ما امکان می دهد پتانسیل عظیمی را که DAO وعده داده است به طور کامل درک کنیم.
نویسنده: پویان قمری، اقتصاددان و نظریه پرداز اقتصادی
