رمز ارز، آینده اقتصاد جهان هستند، بیتکوین آمده است تا بانکهای تجاری را از بین ببرد، با ظهور رمزارزهای مختلف، قدرت نهادهای نظارتی از بین خواهد رفت، رمزارزها به دلیل کاربردشان در پولشویی و تأمین مالی تروریسم آیندهای نخواهند داشت، مقرراتگذاران در پی از بین بردن رمزارزها هستند، به دلیل قابل ردگیر بودن بسیاری از رمزارزها، این ابزار برای جرائم استفاده نخواهد شد، قدرتهایی مانند چین و روسیه، رمزارزها را بهعنوان ابزاری برای مقابله با قدرت دلار میدانند و از آن حمایت میکنند. چین استخراج رمزارزها را ممنوع اعلام کرد. کنگره آمریکا مانع توسعه پول دیجیتال فیسبوک شد، ایالت کالیفرنیا، مجوز فعالیت در حوزه رمزارزها را صادر کرد. بااینهمه خبر ضدونقیض، آینده رمزارزها چه خواهد شد؟
به دلیل نوسانات شدید قیمتی و واکنشهای متنوع و در تضاد رگولاتورها و مقرراتگذاران جهانی و ناشناس بودن برخی عوامل مؤثر بر رمزارزها، صحبت و پیشبینی دقیق در زمینه آینده رمزارزها، امری غیرممکن و ناشدنی است؛ اما بر اساس شواهد، نظرات کارشناسان و افراد خبره، بررسی واکنشهای موجود و اخبار منتشرشده، میتوان سناریوهای مختلفی در مورد آینده رمزارزها متصور شد. با اینکه شاید برخی از سناریوهای نسبت به دیگر محتملتر به نظر میرسند؛ اما هیچکس نمیتواند با دلیل و شواهد روشن یکی را کاملاً رد و دیگری را کاملاً محتمل بداند.
1-1- سناریوی خوشبینانه؛ آینده از آن ماست
رمزارزها با سبد متنوع خدماتی خود، توجهات بسیاری از کسبوکارها و علاقهمندان به فناوری را جلب کردهاند. سرمایهگذاری بنگاهها و غولهای تجاری همانند IBM، بنیاد لینوکس، بانک JP Morgan، بزرگترین فروشگاه زنجیرهای در جهان یعنی وال مارت آمریکا (Walmart)، بزرگترین شرکت حمل کالا در جهان یعنی MAERSK، شرکت تویوتای ژاپن و بسیاری موارد مشابه، خود اثباتی بر این ادعا است. استفاده از فناوری زنجیرهبلوک و رمزارزها در تسهیل پرداختهای بینالمللی (همانند رمزارز کونوس)، کاربرد این فناوری در مدیریت زنجیرهتامین و مدیریت مالی زنجیره تأمین، صنعت سلامت و بهداشت، بازیسازی و گیمهای اینترنتی، باشگاه مشتریان و بسیاری موارد، آینده بسیار روشنی را برای علاقهمندان و مالکان رمزارزها ایجاد کرده است. به کمک رمزارزهایی همانند کونوس، شما میتوانید در سطح بینالمللی و بدون نیاز به واسط، پول جابجا کنید، بر بستر اتریوم، شما میتوانید رمزارزهای خود را توسعه داده و با فروش آن سود کنید همچنین میتوانید بازی مبتنی بر رمزارز توسعه داده و درآمدزایی کنید (همانند بازی کریپتوکیتی)، بانکهای بزرگ جهانی بر بستر ریپل در حال افتتاح خطوط اعتباری و انتقال پول در سطح بینالمللی با کارمزدی بسیار پایین و با سرعت بسیار بالا هستند، به کمک رمزارز استیم (STEEM) میتواند از محل تولید محتوا در شبکههای اجتماعی کسب درآمد کرد، به کمک رمزارز تتر و کونوس یو (Counos U) میتوانید پسانداز دلاری و یورویی داشته باشید، به کمک رمزارز 1Gram و یا کونوس سیلور میتوانید بهراحتی طلا و نقره خریدوفروش کنید، به کمک رمزارز آیوتا (IoTA)، بازار اینترنت اشیاء جانی دوباره گرفته است و بسیاری کاربردهای جذاب دیگر. با این تنوع خدمات و امکانات، برخی معتقدند جهان آینده در دستان رمزارزها و فناوری زنجیرهبلوک خواهد بود و بسیاری از سازمانها و نهادهای بزرگ ولی متمرکز موجود بهواسطه رقبای متعدد و غیرمتمرکز از بین خواهند رفت.
1-2- سناریوی زندگی مسالمتآمیز
با همه جذابیتها و امکاناتی که رمزارزها و فناوری زنجیرهبلوک ارائه میدهد، کاربردهایی نیز (همانند مدیریت کامل زنجیره تامین و یا حذف کامل برخی واسطهگران) هستند که پیادهسازی آن بر بستر فناوری نوین بلاکچین یا غیرممکن است و یا فعلاً صرفه اقتصادی ندارد. از سویی دیگر، رمزارزها علیرغم مزایای خود، ایراداتی نیز دارند که از برخی جنبهها، در برابر سیستمهای متمرکز مالی همانند ویزا (Visa) و پیپل (PayPal)، حرفی برای گفتن ندارند. بهعنوانمثال، شبکه بیتکوین در کنار تمام ویژگیهای منحصربهفرد خود، از سرعت بسیار کمتری در مقایسه با شبکه ویزا برخوردار است. (در هر ثانیه، شبکه بیتکوین ازنظر فنی توانایی پردازش 7 تراکنش را دارد درحالیکه این عدد در شبکههایی نظیر PayPal در حدود چند ده هزار تراکنش است). از سویی دیگر، بسیاری از مقرراتگذاران حوزه پولی بانکی، کاهش توانایی کنترلی و نظارتی خود در شبکههای رمزارزی را نمیپسندند و سعی دارند با محدودسازی فعالیتهای مبتنی بر رمزارز همانند محدود کردن تأسیس صرافی رمزارزی و نیز با ایجاد رمزارزهای ملی و مختص خود که در عمل تفاوت چندانی با پولهای فیات ندارند، رقیبی دولتی برای رمزارزهای خصوصی بسازند و تا حدودی نیز در این مسیر موفق بودهاند. ورود کشورهایی همانند چین، روسیه، ونزوئلا، ژاپن، امارات متحده عربی، انگلستان، کانادا، سوئد و بسیاری از کشورهای تأییدی بر این ادعا است.
در این شرایط، عدهای معتقدند، برخی خدمات مالی و غیرمالی که توسط رمزارزها قابلارائه نیست، همچنان در ید قدرت بانکها و مؤسسات متمرکز باقی خواهند ماند و رمزارزها میتوانند بخشی از بازار ارائه خدمات بانکی و غیر بانکی را بر عهده بگیرند.
1-3- سناریوی مرگ تدریجی و حتمی
ازآنجاییکه بسیاری از بانکها، مؤسسات مالی و رگولاتورهای حوزه مقرراتگذاری، با رمزارزها میانه خوبی نداشته و آن را رقیب خود و چالشی در مسیر فعالیت و کارکردشان میبینند، برخی معتقدند، این نهادهای مالی که از قدرت بسیار بالایی نیز برخوردارند، در حال انحراف مسیر رمزارزها و به تحت کنترل درآوردن این فضا هستند. این ادعا با معرفی رمزارزهای بانکهای مرکزی (مانند چین و روسیه) و رمزارزهای نهادهای متمرکزی همچون صرافیهای رمزارزی (مانند رمزارز BNB صرافی بایننس)، ایجاد رمزارزهایی به ظاهر غیرمتمرکز اما بسیار متمرکز (همانند تتر) و ایجاد شبکههای بلاکچینی غیر توزیعشده (مانند شبکه ریپل) قوت گرفت. این عده معتقدند، آینده رمزارزها، به غیر بیتکوین و مشابهات آن که از روش اجماع اثبات کار یا همان Proof of Work استفاده میکنند، آینده روشنی نخواهد بود و ازآنجاییکه کنترل این شبکهها در دست یک تیم و یا یک شخص مشخص (مانند شبکه اتریوم) است، با فشار بر مالکان شبکه میتوان، این شبکههای بلاکچینی را به سمت متمرکز شدن از حیث مدیریتی سوق داد. اگر به سپیدنامه (وایت پیپر) یا WhitePaper برخی از رمزارزهای بانکهای مرکزی توجه کنید (همانند سپیدنامه رمزارز FedCoin)، این رمزارزها از نظر مدیریت و تمرکزگرایی بسیار شبیه به پولهای فیات بوده و در آنها نیز نقشهای بسیاری کلیدی به صورت متمرکز در دست بانک مرکزی یا نهادهای منتسب به وی هستند.
از سویی دیگر، برخی فضای آینده رمزارزها بهشدت تاریکتر دیده و معتقدند حتی رمزارزی همانند بیتکوین نیز به دلیل محدودیتهای فنی، توانایی توسعه چندانی نداشته و با توسعه استفاده از آن، به دلیل شکل کارکرد این شبکه، کارآمدی خود را از دست خواهد داد و بهعبارتیدیگر، بیتکوین را مقیاسپذیر نمیدانند.
1-4- نتیجهگیری
فارغ از اینکه شما به کدام یک از سناریوهای بالا اعتقاد دارید یا ندارید یا آنکه سناریوی خاص خود را قبول دارید، برخی کاربردهای رمزارزها علیالخصوص در تبادلات مالی و خصوصاً تبادلات مالی بینالمللی بر هیچکس پوشیده نیست. بسیاری از رمزارزها همانند کونوس، به دلیل طراحی امن و غیرمتمرکز خود، ابزار بسیار مناسبی برای انتقال پول در دنیا هستند. به قول ساتوشی ناکاموتا، خالق نابغه شبکه بیتکوین، مادامیکه به تعداد کافی انسان در جهان به بیتکوین و رمزارزها اعتقاد داشته باشند، فارغ از تصمیمات کشورها، بانکها و رگولاتورها، افراد میتوانند بدون دخالت هیچ نهاد واسط، با آزادی کامل و تحت یک شبکه غیرقابل سانسور بین یکدیگر پول جابجا کنند.