فیسبوک، غول شبکه‌های اجتماعی بالاخره رمزارز خود را به‌نام لیبرا معرفی کرد که موج قابل‌توجهی از اخبار را با خود به دنبال داشت. آیا مارک زاکربرگ سلطه بر بازارهای مالی را هم در سر دارد؟ شاید بتوان بامطالعه دقیق‌تر وایت پیپر لیبرا به اهداف او پی برد.
وایت پیپر لیبرا قطعاً جزئیات قابل‌توجهی از رمزارز شرکت فیسبوک روشن می‌کند. جزئیاتی که احتمالاً برنامه‌های آتی و اهداف شرکت پشت پروژه را آشکار کرده و در آینده دنیای ارزهای دیجیتال هم تأثیرگذار خواهد بود.
پس از معرفی رمزارز لیبرا از سوی فیسبوک و انتشار وایت پیپیر لیبرا، موج شدیدی از اخبار و شایعه‌ها پیرامون برنامه‌های غول شبکه‌های اجتماعی به راه افتاد. به‌علاوه واکنش‌های ضدونقیضی هم از سوی سازمان‌های قانون‌گذار صورت گرفت و برخی از آنها حتی به مقابله جدی با Libra پرداختند. قیمت بیت‌کوین هم در روزهای اخیر افزایش قابل‌توجهی را تجربه کرد و حتی برخی دلیل افزایش شدید را به معرفی لیبرا مرتبط می‌دانند.
وایت پیپر رمزارزها اطلاعات کاملی از پروژه و اهداف آن بیان می‌کند. Whitepaper بیت‌کوین اولین نمونه‌ای بود که در دنیای رمزارز منتشر شد و در پی آن، واکنش‌های متعددی به پدیده‌ی نوظهور رمزارز رخ داد. از آن زمان یعنی سال ۲۰۰۸ تاکنون، رخدادهای متنوعی برای رمزارز مادر رخ داد و اکنون هزاران وایت پیپر یا مقاله سفید در دنیای فناوری به چشم می‌خورد.
ورود غولی به عظمت فیسبوک با آمار میلیاردی شبکه‌های متعدد به دنیای رمزارز، به‌خودی‌خود نوید یک موج خبری عظیم را می‌دهد. شرکتی که اکثر شبکه‌های اجتماعی بزرگ را در اختیار دارد و پایگاه مشتریانش از هر سرویس اینترنتی دیگر بزرگ‌تر است.
باوجود تمام بحث و جدل‌ها و حتی مخالفت‌ها و نقدها، رمزارز فیسبوک بالاخره بانام رسمی لیبرا شروع به کار کرد. لیبرا هم مانند هر رمزارز دیگر کار خود را با انتشار وایت پیپر شروع کرد که بامطالعه آن می‌توان اطلاعات کاملی از اهداف و روند کاری رمزارز مورد نظر به دست آورد.
برخی کارشناسان با مطالعه اولیه Whitepaper لیبرا ادعا می‌کنند که فیسبوک همه مزایای بیت‌کوین و استیبل کوین تتر را برای رمزارز خود در نظر دارد. شایان ذکر است تتر یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین استیبل‌کوین‌های موجود در بازار محسوب می‌شود. بههرحال دسته‌ای از کارشناسان لیبرا را ابزار معرفی بلاک‌چین و رمزارز به بدنه جامعه می‌دانند و برخی دیگر با تکیه‌بر چالش‌های فیسبوک، آن را میخ آخر تابوت دنیای جوان رمزارز توصیف می‌کنند.
در ادامه این مطلب به توضیح کلیات وایت پیپر لیبرا و برداشت‌هایی می‌پردازیم که از برنامه‌های فیسبوک استخراج می‌شود.
بنیان‌گذارانی از جنس غول‌های فناوری
برنامه‌های بنیادی لیبرا باهدف توسعه مدل نظارتی غیرمتمرکز بیان می‌شوند، اما بههرحال مجموعه‌ای از شرکت‌ها و سازمان‌ها به‌عنوان تیم بنیان‌گذار مطرح می‌شوند. از میان بنیان‌گذارهای مهم لیبرا می‌توان به مسترکارت، ویزا، فیسبوک، پی‌پال، ای‌بی، کوین بیس و بسیاری شرکت‌های بزرگ دنیای فناوری و مالی اقتصادی اشاره کرد.
گروه بنیان‌گذار لیبرا برنامه دارد تا انجمن لیبرا یا Libra Association را تأسیس کند. انجمن مذکور شرکتی با مدیریت جمعی خواهد بود که توسعه بلاک‌چین را تحت نظارت قرار می‌دهد. قطعاً افراد و سازمان‌های گوناگونی به حضور در این انجمن علاقه‌مند هستند.
خرید نود شبکه با ۱۰ میلیون دلار
نود شبکه یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر بلاک‌چین محسوب می‌شود و در اختیار داشتن نود در رمزارزهای گوناگون باهم تفاوت دارد. برخی از رمزارزها نود را به‌صورت رایگان یا هزینه‌ی پایین به همه می‌دهند و برخی دیگر مانند لیبرا، هزینه بالایی دریافت می‌کنند. رمزارز Dash یکی از نمونه‌های مشهور دریافت هزینه برای مالکیت نود است که آن‌هم پشت سر لیبرا حرکت می‌کند.
رمزارز لیبرا برای در اختیار داشتن نود شبکه، هزینه‌ای بالغ‌بر ۱۰ میلیون دلار از علاقه‌مندان دریافت می‌کند که برابر با یک رأی در انجمن لیبرا هم خواهد بود. هزینه موردنظر باید با خرید توکن‌های سرمایه‌گذاری لیبرا (Libra Investment Tokens) پرداخت شود. در وایت‌پیپرلیبرا پیرامون فرایند مدیریت و اجرای نود می‌خوانیم:
شرکت‌ها یا افراد برای در اختیار داشتن نود شبکه باید ۱۰ میلیون دلار توکن‌های سرمایه‌گذاری لیبرا خریداری کنند. هر ۱۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری به معنای یک نود و یک رأی در انجمن خواهد بود که البته محدودیت حداکثری برای آن در نظر گرفته‌شده است.
هزینه زیاد برای مدیریت نود می‌تواند خبر خوبی برای امنیت بلاک‌چین موردنظر باشد. وقتی فرد یا سازمانی چنین هزینه‌ای برای ورود به یک بلاک‌چین انجام دهد، قطعاً تلاش بیشتری برای انجام بهترین کارها و اتخاذ بهترین تصمیم‌ها خواهد داشت. البته هزینه بالا به معنای کاهش بازیگران احتمالی اکوسیستم به تعدادی محدود از سازمان‌های ثروتمند هم خواهد بود.
لیبرا پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۲۰ تعداد حاضران در انجمن به ۱۰۰ سازمان یا فرد برسد که سرمایه یک میلیارد دلاری را برای بلاک‌چین به همراه خواهد داشت.
بنیان‌گذاران میلیارد دلاری
لیبرا از همین ابتدا و در توضیحات وایت پیپر خود را پروژه‌ای گران‌قیمت معرفی می‌کند. شرکت‌ها برای ورود به جمع اعضای بنیان‌گذار لبیرا باید ارزش بازاری برابر یا بیش از یک میلیارد دلار داشته یا ۵۰۰ میلیون دلار طلب از مشتریان ثبت کرده باشند. به‌علاوه طبق سند وایت‌پیپر، شرکت‌ها باید سالانه به ۲۰ میلیون کاربر دسترسی داشته باشند.
در بخش‌هایی دیگر از وایت‌پیپر لیبرا می‌خوانیم که شرکت‌های علاقه‌مند به حضور در جمع بنیان‌گذارهای اولیه باید در فهرست ۱۰۰ شرکت برتر صنعت خود باشند که فهرست مذکور هم توسط سازمان‌های معتبر همچون Fortune 500 یا S&P Global 1200 تأیید شود. فعالان صنایع نوپا شامل اصلاحاتی در قوانین می‌شوند، اما آنها هم باید اثبات کنند که تأثیر و مشارکتی معنادار در اکوسیستم خواهند داشت.
بلاک چینی برای میلیاردها کاربر
بلاک‌چین برای برآورده کردن نیاز میلیاردها کاربر خود، بلاک‌چین را بر اساس الگوریتم اجماع Byzantine Fault Tolerance یا BFT طراحی کرد. سند لیبرا ادعا می‌کند که این رمزارز به ظرفیتی ازلحاظ مقیاس‌پذیری خواهد رسید که دیگر پروژه‌های بلاک‌چین سال‌ها برای به‌دست آوردن آن تلاش کردند و به نتیجه نرسیدند.
در بخشی از Whitepaper لیبرا می‌خوانیم:
قابلیت مقیاس‌دهی به میلیاردها حساب کاربری که نیازمند سرعت بالای تراکنش، تأخیر پایین و سیستم ذخیره‌سازی با بازدهی و ظرفیت بالا خواهد بود.
شاید با نگاهی به عبارت‌های بالا، صحبت‌های همیشگی وایت‌پیپرهای رمزارز به یاد بیاید. قول‌هایی که در بیشتر مواقع به آنها عمل نشد و قابلیت‌هایی که اکثراً مشاهده نکردیم. شاید هم نیاز به توسعه رمزارزی در ابعاد کاربران فیسبوک، توسعه‌دهنده‌ها را به تولید کدهای جدیدتر و حرفه‌ای‌تر مجبور کرده باشد.
قابلیت نقد کردن
طبق ادعای وایت پیپر، هر ارز سنتی که با سیستم فیسبوک هماهنگ باشد، قابلیت تبادل با لیبرا را خواهد داشت. البته تبادل ارزهای سنتی با لیبرا به معنای حفظ ارزش آنها نیست. به‌بیان دیگر لیبرا هم مانند هر ارز دیگر به‌محض ورود به بازار آزاد دچار نوسان می‌شود.
فیسبوک و تیم توسعه لیبرا برای رفع مشکل نوسان رمزارز جدید، راهکارهای مرسوم در دنیای استیبل‌کوین‌ها را مدنظر دارند. طبق ادعای وایت پیپر، لیبرا با «دارایی‌های با نوسان پایین» پشتیبانی خواهد شد.
پشتیبانی با دارایی‌های بانکی
در انواع استیبل کوین، دارایی پشتیبان به‌عنوان بخش مهمی در ساختار مالی شناخته می‌شود. لیبرا هم برای ثابت نگه‌داشتن ارزش خود به یک دارایی وابسته خواهد بود که البته طلا یا دلار نیست. درواقع لیبرا به‌جای دارایی‌های مرسوم از مجموعه‌ای از دارایی‌ها به‌عنوان پشتیبان استفاده می‌کند که اسکلت مالی‌اش را تشکیل می‌دهند.
در Whitepaper لیبرا پیرامون دارایی پشتیبان می‌خوانیم:
ارز موردنظر را مجموعه‌ای از دارایی‌های با نوسان پایین پشتیبانی می‌شود. از میان دارایی‌ها می‌توان به ذخیره‌های بانکی و اوراق قرضه‌ی کوتاه‌مدت دولتی اشاره کرد که در بانک‌های مرکزی قابل‌اعتماد و بااعتبار بالا انجام می‌شود.
رمزارز لیبرا خصوصیاتی دارد که عموماً با نظرات عاشقان دنیای رمزارز هماهنگ نیست. در همین بحث دارایی‌های پشتیبان، آنها در زیرساخت‌های متعدد مالی ادغام می‌شوند که بیت‌کوین باهدف دور زدنشان تأسیس شد.
افزایش خصوصیت عدم تمرکز در طول زمان
اعضای بنیان‌گذار لیبرا عموماً از جامعه‌ی بزرگان دنیای فناوری و مالی هستند. البته وایت پیپر رمزارز ادعا می‌کند که این وضعیت به‌مرور تغییر خواهد کرد. طبق سند منتشرشده می‌دانیم که تغییر از نظارت سازمانی به نظارت گروهی ۵ سال زمان نیاز خواهد داشت:
یکی از مهم‌ترین اهداف لیبرا در افزایش خاصیت عدم تمرکز در طولانی‌مدت خلاصه می‌شود. همان‌طور که گفته شد، انجمن لیبرا مسیر را برای توسعه نظارت غیرسازمانی و اجماعی فراهم می‌کند. وظیفه انجمن آن است که تغییر را در ۵ سال آینده شروع کند و در این مسیر، وابستگی به اعضای بنیان‌گذار را کاهش دهد.
هیچ‌کس توانایی کنترل بلاک‌چین را ندارد
وقتی نام فیسبوک در کنار لیبرا دیده می‌شود، شک و شبهه پیرامون کنترل رمزارز و بلاک‌چین توسط غول شبکه‌های اجتماعی افزایش می‌یابد. وایت پیپر ادعا می‌کند که به‌محض پایان یافتن توسعه و راه‌اندازی رسمی بلاک‌چین، هیچ کنترلی از سوی هیچ سازمانی رخ نخواهد داد.
در سند لیبرا و بخش نظارت بلاک‌چین می‌خوانیم:
پیش از راه‌اندازی شبکه، انجمن وظیفه تدوین یک فرایند عادلانه و شفاف را برای تأیید تغییرات فنی بلاک‌چین لیبرا بر عهده دارد. هیچ شرکتی اعم از فیسبوک یا حتی کالیبرا توانایی مشخص کردن اصلاحات و بهبودهای آتی بلاک‌چین را ندارد.
البته قبلاً خواندیم که شرکت‌های تأثیرگذار در بنیان‌گذاری لیبرا همیشه یک رأی تأثیرگذار دارند. بههرحال به‌خاطر ترکیب انجمن مذکور و انگیزه‌های شکل‌گیری آن می‌توان همیشه رمزارز لیبرا را در معرض دست‌کاری یا حتی خراب‌کاری دانست. البته این فرضیه را می‌توان برای انواع رمزارزها بیان کرد و ارتباطی هم با اهداف بیان‌شده از سوی انجمن‌ها و بنیادهای بنیان‌گذار ندارد.
ترکیبی از بهترین قابلیت‌های بیت‌کوین وتتر
با رسیدن به پایان متن Whitepaper لیبرا متوجه نکته قابل‌توجهی درباره آن می‌شویم. درنهایت با رمزارزی روبه‌رو هستیم که بهترین جنبه‌های بیت‌کوین و تتر را به‌صورت هم‌زمان خواهد داشت. به‌بیان‌دیگر رمزارزی را داریم که می‌تواند شبیه به رمزارز مادر باشد و همچنان خصوصیت‌های جذاب استیبل‌کوین‌ها به‌عنوان ابزارهای مدرن تبادل مالی را حفظ کند.
توضیحات لیبرا درباره خصوصیت‌‌ها و مزایا می‌تواند ضربه محکمی به بدنه جامعه رمزارز باشد. آنها پس از لیبرا با پدیده‌ای روبه‌رو خواهند بود که توسط یک سازمان معرفی شد و تمامی اهداف مورد نظرشان را پیاده‌سازی کرد. درواقع اهداف جامعه رمزارز توسط سازمانی محقق می‌شوند که شاید کل جامعه برای جایگزینی و از بین بردن آن ایجاد شده باشد. در توضیح مزایای لیبرا می‌خوانیم:
یک ارز پایدار که روی یک بلاک‌چین امن و متن‌باز تولید شده است. ارزی که با استفاده از پشتوانه‌ای از دارایی‌های واقعی پشتیبانی می‌شود و یک سازمان مستقل آن را مدیریت می‌کند.
هنوز در شروع راه هستیم
توسعه لیبرا تازه شروع‌شده است. در همین مدت کوتاه و حتی پیش از معرفی نهایی رمزارز، اخبار و شایعات بسیاری به آن اختصاص داد. در ماه‌های بعدی که توسعه وارد مراحل اساسی شود، قطعاً زمین‌لرزه‌های اساسی‌تری در دنیای تحت سلطه بیت‌کوین به وجود خواهد آمد.
برخی تصور می‌کنند که لیبرا موجب تقویت بقیه‌ی بازیگران و کل اکوسیستم رمزارز می‌شود. برخی دیگر اعتقاد دارند رمزارز فیسبوک پایانی برای ICO و IEO خواهد بود و شانس آنها برای تبدیل شدن به ابزارهای مالی را از بین می‌برد.
در بخش پایانی Whitepaper لیبرا می‌خوانیم:
سفر ما در مراحل آغازین قرار دارد و از جامعه رمزارز درخواست کمک و همکاری می‌کنیم. اگر شما به توانایی‌های لیبرا برای کمک به میلیاردها انسان اعتقاد دارید، دیدگاه‌های خود را به اشتراک بگذارید و به پروژه ملحق شوید. بازخورد شما برای افزایش درگیری مالی انسان‌ها در کل جهان کاربردی خواهد بود.
منبع : forbes
ccn