استیبل کوین یا ارز پایدار یکی از محصولات فناوری بلاک چین در حوزه ارز دیجیتال است که با وعده از بین بردن نوسانات شدید بازار معرفی شد.
بلاک چین در کنار تمامی دستاوردهایش از قرارداد هوشمند گرفته تا فناوری کنترل زنجیره تأمین، دستاوردی جذاب بهنام رمزارز یا Cryptocurrency بههمراه داشت. رمزارزها از سالها پیش تلاش کردهاند تا علاوه بر کاربردهای متنوع، به ابزارهایی برای ذخیره ارزش و حتی سرمایهگذاری بدل شوند. پس از گذشت سالها از معرفی اولین رمزارز یعنی بیت کوین، این پدیدههای دیجیتال هنوز در تلاش هستند تا راهی بهسمت کاربردهای عمومی جامعه پیدا کنند.
اولین چالش رمزارزها که مانع از ورود آنها به زندگی روزمره مردم میشود، نوسان شدید قیمتها است. رمزارزهای کنونی هیچگاه قیمت ثابتی ندارند و رخدادهای مختلف بهسرعت ارزش آنها را نسبت به یکدیگر و ارزهای سنتی یا فیات تغییر میدهد. کافی است نگاهی به نمودارهای قیمتی ارزهای دیجیتال مشهور همچون بیت کوین، اتریوم، ریپل و غیره در چند سال اخیر داشته باشید تا معنای واقعی نوسان قیمت را درک کنید.
بیشتر بخوانید ” ریپل چیست “
استیبل کوینها که با اسامی همچون سکه پایدار و ارز پایدار شناخته میشود، راهکار جدید جامعه بلاک چین برای پیادهسازی رمزارزها در دنیای واقعی است. شاید در اخبار و مطالب متعدد نام انواع استیبل کوینها را شنیده باشید، اما اطلاعی از نحوه توسعه و عملکرد آنها ندارید. ما در این مطلب از سکه نیوز قصد داریم توضیحی جامع درباره استیبل کوینها و مزایا و معایب آن ارائه کنیم.
استیبل کوین یا ارز پایدار چیست؟
استیبل کوین نوعی رمزارز است که همیشه قیمت ثابت خود را حفظ میکند. چنین ارزهایی برای حل چالش عدم پایداری در بازار ارز دیجیتال طراحی شدند تا پایهای محکم برای فعالیتهای اقتصادی مدرن ایجاد کنند. بدین ترتیب، استیبل کوینها برای سرمایهگذاران دنیای رمزارز، صرافیهای ارز دیجیتال و تمامی بازار مرتبط مهم هستند. بهعنوان مثال میتوان تتر (Tether) را بهعنوان یک استیبل کوین در نظر گرفت. تتر توسط پول سنتی پشتیبانی میشود و تنها میتوان آن را به قیمت یک دلار خرید و فروش کرد. البته قیمت این ارز دیجیتال هم بهخاطر انواع اخبار و رخدادها برخی اوقات دچار نوسان شد، اما هیچگاه فاصله زیادی از قیمت اولیه یعنی یک دلار به ازای هر تتر نگرفت. با نگاهی به همین ارز میتوان کاربرد استیبل کوینها در اقتصاد آینده را درک کرد.
امروزه استیبل کوینهای متعددی در صرافیهای ارز دیجیتال دیده میشوند. این سکهها بهمرور در حال کسب اعتماد و شهرت هستند و اعتماد مردم را به ارزهای دیجیتال افزایش میدهند.
شاید با نگاهی به تعداد زیاد استیبل کوینها به این سوال برسید که با وجود کاربری یکسان چرا این تعداد از آنها در بازار وجود دارد؟ درواقع هر استیبل کوین ساختار و مکانیزم خاص خود را دارد. هریک از آنها پروتکلهای منحصربهفرد و روشهای گوناگونی برای حفظ ثبات ارزش خود دارند. تقریبا همهی انواع این رمزارزها وثیقههایی برای حفظ ارزش خود دارند. درنهایت میتوان هدف ساختاری همه انها را حفظ ارزش اولیه دانست.
چرا استیبل کوین ایجاد شد؟
پاسخ سوال بسیار روشن است. در دنیای رمزارزها ارتباط گرفتن با ارزهای سنتی چالشهای متعددی دارد. چالشهایی که از جنس انواع قانونگذاریها، محدودیتها و تحریمهای سیاسی و غیر سیاسی هستند. بههمین دلیل بسیاری از صرافیهای رمزارز با پولهای سنتی کار نمیکنند. همین روند چالشهایی را برای سرمایهگذارانی ایجاد کرد که قصد داشتند با پول سنتی به سرمایهگذاری در بازار ارز دیجیتال بپردازند. درنتیجه استیبل کوین بهوجود آمد که بهعنوان جایگزینی برای ارز سنتی و ابزاری برای سرمایهگذری در صرافیها وارد عمل شد.
نظریه اولیه برای ظهور استیبل کوینها، کاهش اثر دلار و دیگر ارزهای سنتی بود. بهعلاوه آنها میتوانند چالش عدم نقدشوندگی را نیز در بازار رمزارزها حل کنند و بههمین دلیل بهمرور به عضوی حیاتی در اکوسیستم تبدیل شدند.
پس از ایده اولیه برای ارائه ارزهای پایدار، کاربردهای دیگری هم برای آنها پیدا شد که از میان آنها میتوان به روشهایی برای گذر از تحریمهای اقتصادی، خریدوفروش آسان بهکمک رمزارزها در دنیای واقعی و موارد دیگر اشاره کرد.
انواع استیبل کوین
همانطور که گفته شد استیبل کوینها الگوریتمها و ساختارهای اجرایی متفاوتی دارند. بهعلاوه داراییهای پشتیبان آنها نیز با هم تفاوت دارد. بههمین دلیل احتمال دارد که در صرافیهای ارز دیجیتال، انواع متعددی از استیبل کوین مشاهده کنید. در ادامه به بررسی ۴ دستهبندی اصلی استیبل کوین میپردازیم:
۱- استیبل کوین با پشتوانه ارز سنتی
چنین رمزارزهایی با واحدهای پول فیات پشتیبانی میشوند و یکی از مشهورترین انواع استیبل کوین هستند. به بیان ساده میتوان آنها را فرم دیجیتالی پول سنتی دانست. البته نباید این نوع از استیبل کوین را با پول دیجیتال یا پول مجازی اشتباه بگیریم. در مطلبی جداگانه به بررسی تفاوت رمزارز، ارز دیجیتال و پول مجازی خواهیم پرداخت.
پول فیات یا ارز فیات همان ارزهایی هستند که در کشورهای مختلف خرید و فروش میشوند. همان پولهای کاغذی مانند دلار، ریال، یورو و غیره که در سیستم بانکی کشورهای گوناگون استفاده میشوند.
ماهیت اصلی استیبل کوین، حفظ ارزش یکبهیک با یک ارز سنتی و متداول است. بهبیان دیگر اگر ارز رایج در کشوری یک دلار باشد، استیبل کوین ایجاد شده هم همان ارزش یک دلار را خواهد داشت. چنین اصلی عنصر پایهای استیبل کوین است و نسبت یک به یک آنها باید با ارز مرجع همیشه حفظ شود.
همهی انواع استیبل کوینهای با پشتوانه ارز سنتی، مقداری پول واقعی بهعنوان پشتوانه دارند که در بانکها ذخیره میشوند. البته چنین ساختاری مفهوم اساسی غیرمتمرکز بودن رمزارزها را از بین میبرد، چرا که کنترل ارز به دست بانکها یعنی همان سازمانهای متمرکز میافتد. بههرحال استیبل کوین با پشتوانه ارز سنتی ساختاری ساده دارد، اما چالشهای اعتماد هنوز در آن حل نشدهاند.
پردازش تراکنشها
پردازش چنین انواعی از استیبل کوین بسیار ساده است. یک شرکت واسط مسئولیت مدیریت جریان پول سنتی و توکنها را بر عهده میگیرد. شرکت مذکور پول فیات دریافت میکند و در ازای آن با نسبت یک به یک استیبل کوین پرداخت میکند. این شرکت مسئولیت حفاظت و پشتیبانی از همه ارزهای سنتی را دارد که در شبکه استیبل کوین عرضه میشوند.
در نتیجه فرایند بالا، کاربر باید به شرکت واسط اعتماد کند و همچنین پذیرد که مقدار گفته شده از ارز سنتی نزد بانکهای عامل وجود دارد. بههرحال هیچ راهی برای اعتماد صددرصد به این مسائل وجود ندارد و شاید تنها باید به اعتبار شرکتهای واسط اعتماد کنیم. درنهایت همین اعتماد، مسئله رایج همیشگی را به پیش میکشد.
پس از این که توکن استیبل کوین عرضه شد و کاربر هم با ارز سنتی مقداری از آن را خرید، میتواند توکنها را در پلتفرمهای گوناگون هزینه کند. بهبیان دیگر اگر بخواهید توکن خود را در ازای دریافت پول سنتی بفروشید، همان شرکت واسط برای جابهجایی پول وارد عمل میشود. سپس توکنهای فروخته شده نیز از چرخه خارج میشوند. همین روش باعث حفظ نسبت یک به یک استیبل کوین میشود.
نقاط قوت
نکته مثبت در استیبل کوین با پشتوانه ارز سنتی، پایداری قیمت آن است. ارزهای سنتی بهخاطر پشتیبانی شدن از سوی دولتها عموما نرخ ثابتی دارند. بهعلاوه، استیبل کوین با پشتوانه ارز فیات، عموما طبق قوانین رایج کشورها عرضه میشود و بههمین دلیل میتوان در صورت رخ دادن هرگونه مشکل، از مراجع قانونی کمک گرفت.
این نوع از استیبل کوینها سادگی عملکردی بالایی دارند. بههمین دلیل درک ساختار آسان بوده و الگوریتمهای سادهای هم برای پیادهسازی آنها استفاده میشود. درنهایت کاربر با هیچ وضعیت پیچیدهی خاصی در این نوع از ارزها روبهرو نخواهد بود.
نقاط ضعف
استیبل کوین با پشتوانه ارز سنتی بهطور کلی ساختار متمرکز دارد و با ذات رمزارزها متفاوت است. همین تمرکز ساختار، یکی از آسیبپذیریهای اصلی استیبل کوین با پشتوانه ارز سنتی محسوب میشود.
نقطهضعف دیگر در بحث اعتماد به پلتفرمها مطرح میشود. کاربران برای استفاده از استیبلکوینها باید به شرکت ارائه دهنده اعتماد کرده و سرمایهی خود را در اختیار آنها قرار دهند. این نقطه ضعف هم در مقابل ذات رمزارزها قرار میگیرد.
قوانین عملکردی، چالش و نقطهی ضعف دیگر استیبلکوین با پشتوانه ارز سنتی است. زمانی که شما با ارزهای سنتی سروکار داشته باشید، باید قوانین سنتی مالی و اقتصادی را نیز بپذیرید. پذیرفتن قوانین، رویکردی است که بسیاری از فعالان اکوسیستم با آن مخالف هستند.
۲- استیبل کوین با پشتوانه دارایی
نوع دیگری از استیبلکوینها، بهجای تکیه بر ارز سنتی بر داراییهای ملموس همچون طلا، نفت، فلزات گرانبها و موارد مشابه عمل میکنند. در این نوع از استیبل کوین، داراییها ارزش ثابتی دارند و کاربران میتوانند سکههای خود را با داراییها یا معادل نقدی آنها تعویض کنند.
طلا یکی از داراییهای مهم برای تبادل در طول تاریخ بوده است. افراد در همهی زمانها طلا را بهعنوان ابزاری برای حفظ ارزش پول یا مبنایی برای تجارت در نظر گرفتهاند. فلزات گرانبهای دیگر هم در معاملات وارد میشوند، اما هیچکدام بهاندازهی طلا در میان سرمایهگذاران طرفدار ندارند.
استیبل کوین با پشتوانه طلا همیشه ارزشی ثابت دارد. بهعنوان مثال سکهای که برابر با یک گرم طلا در بلاکچین عرضه شود، همیشه قیمتی برابر با یک گرم طلا خواهد داشت. داراییهای فیزیکی پشتیبان نیز در سازمانهای فوق امن نگهداری از دارایی یا عموما توسط شرکتهای واسط حفظ میشوند.
استیبل کوین با پشتوانه دارایی، بهاندازهی استیبل کوین با پشتوانه ارز سنتی مشهور نیست. بههرحال این نوع از ارز پایدار هم میتواند بهعنوان گزینهای جایگزین برای افرادی مناسب باشد که تمایل به سرمایهگذاری در ارز سنتی ندارند.
پردازش تراکنشها
فرایند پردازش در استیبل کوین با پشتوانه دارایی به آسانی دیگر ارزها نیست. کاربر ابتدا طلا یا دارایی دیگر مخصوص ارز را از طریق پلتفرم میخرد. سپس شرکت دارایی مورد نظر کاربر را میخرد و خودش یا از طریق شرکت واسط، آن را ذخیره میکند.
پس از این که طلای خریداری شده ذخیره شد، همه فرایندها از طریق کارت دیجیتالی انجام میشود. کارت با این هدف ایجاد میشود که در صورت هرگونه فرایند اشتباه، کاربر یا شرکت بتوانند دارایی مورد نظر را دریافت کنند. سپس کارت از طریق یک قرارداد هوشمند وارد شبکه میشود و توکنهای برابر با دارایی، به کاربر میرسد. چنین رویکردی کمی پیچیدهتر از روندهای مرسوم در استیبلکوینهای دیگر است.
درحالحاضر ارزهای پایدار با پشتوانه دارایی آنچنان مشهور نیستند. البته پروژههایی درحال اجرا هستند که علاوه بر پشتیبانی از ارز سنتی، پشتیبانی با دارایی را نیز به کاربر ارائه میدهند که قدمی مهم در پیشرفت این نوع از استیبل کوین محسوب میشود. البته گزارشهایی از کلاهبرداری به اسم این نوع از ارز پایدار هم شنیده میشود
نقاط قوت
کاربران با خرید استیبل کوین با پشتوانه دارایی، میتوانند داراییهای واقعی را به شکل دیجیتالی در اختیار داشته باشند. بهعلاوه داراییها قابل نقد هستند و کاربر هر زمان که تمایل داشت میتواند دارایی مورد نظر را بهصورت فیزیکی با توکنها تعویض کند.
ارزش داراییهایی همچون طلا، کمتر از عناصر دیگر دنیای اقتصاد دچار نوسان میشود. درنتیجه میتوان آنها را منابعی قابل اعتماد برای سرمایهگذاری دانست. درنتیجه میتوان ادعا کرد که استیبل کوین با پشتوانه دارایی در آینده کاربردهای بیشتری پیدا کند.
نقاط ضعف
استیبل کوین با پشتوانه دلاری، نیاز به قانونگذاریهای بسیاری دارد. درواقع همه بخشهای فعال باید تحت قوانین مرسوم محل فعالیت کار کنند. بههمین دلیل درنهایت با سیستمی متمرکز روبهرو خواهیم بود که ریسک شکست در آن افزایش مییابد. بهعلاوه، فرایندهای حسابرسی و کنترلهای مالی هم باید در این نوع از استیبل کوین اجرا شود که زمان زیادی اشغال میکند و درنهایت با روح بلاکچین همخوانی ندارد.
۳- استیبل کوین با پشتوانه رمزارز
رمزارزهای مشهوری همچون بیت کوین و اتریوم که ارزش بالایی دارند، بهعنوان پشتوانه برای استیبل کوین با پشتوانه رمزارز انتخاب میشوند. البته در این نوع از ارز پایدار، تنها یک رمزارز برای پشتیبانی انتخاب نشده و مجموعی از آنها به کار گرفته میشوند. دلیل این ساختار نیز کاهش اثرات نوسان بازار است.
اگر تنها یک رمزارز برای پشتیبانی از استیبل کوین استفاده شود، مفهوم و هدف اصلی استیبل کوین را زیر سوال بردهایم. درواقع با سکهای روبهرو میشویم که توسط سکه دیگر پشتیبانی میشود و هیچ هدف خاصی دنبال نخواهد شد.
وقتی از چند رمزارز برای پشتیبانی از استیبل کوین استفاده شود، نوسانات قیمتی یکی از آنها اثری بر ارزش استیبل کوین نخواهد داشت. بهبیاندیگر وقتی یکی از رمزارزهای پشتیبان سقوط شدیدی تجربه کند، پایداری احتمالی ارزهای دیگر، باعث حفظ ارزش استیبل کوین خواهد شد. ازطرفی رمزارزها ماهیتی با نوسان بالا دارند. درنیتجه سرمایهگذاری تنها در یکی از آنها، ریسک بالایی خواهد داشت.
پردازش تراکنشها
کاربران ابتدا رمزارزهای مورد نظر را در پلتفرمی محفوظ میکنند و سپس استیبل کوین مورد نظر ساخته میشود. پس از ساخته شد، همه سکههای جدید به کیف پول کاربر ارسال میشوند. در برخی موارد از این نوع استیبل کوین برای دریافت وام در پلتفرم قرارداد هوشمند استفاده میشود.
برای حفظ اعتبار استیبل کوین با پشتوانه رمزارز، وثیقههایی در نظر گرفته میشود که در صورت سقوط ناگهانی قیمتها برای پرداخت بدهیها انجام شود. کاربران نیز میتوانند سطحی را مشخص کنند که در صورت سقوط قیمت بیش از آن، داراییهای خود را دریافت کنند.
نقاط قوت
استیبل کوین با پشتوانه رمزارز، ساختاری غیرمتمرکز دارد. بهعلاوه بازدهی چنین نوعی نیز بالاتر است و کاربر میتواند رمزارزها را بهسرعت در پلتفرم به هم تبدیل کند. همهی فرایندها نیز در دفتر کل توزیع شده ذخیره میشوند و بههمین دلیل شفافیت بالایی دارند.
نقاط ضعف
استیبل کوین با پشتوانه رمزارز، بههرحال تحت تأثیر نوسانات رمزارزها قرار میگیرد و درنتیجه پایداری مورد انتظار را ندارد. بهعلاوه، پیچیدگی فرایندها در این نوع بسیار بالا است و به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. حتی فرایند نقد شدن سریع داراییها نیز نقطعه ضعف محسوب میشود، چون احتمال دارد پس از سقوط و نقد شدن آنی رمزارزها، قیمت دوباره روند صعودی بگیرد و کاربر متضرر شود.
۴- استیبل کوین بدون پشتوانه
دسته آخر استیبل کوینها ساختار متفاوتی با بقیه دارد. در این نوع خبری از وثیقه یا پشتوانه نیست و از الگوریتم برای ایجاد یا از بین بردن رمزارزها استفاده میشود. فرایندی که به پایدار ماندن قیمت کمک میکند. استیبل کوین بدون پشتوانه از روش مدیریتی بهره میبرد که افزایش یا کاهش سکههای موجود در شبکه را مدیریت میکند.
اگر تقاضا برای این نوع از استیبل کوین افزایش پیدا کند، سکههای جدیدی تولید میشوند تا صعود قیمت کننترل شود. هدف نهایی، نگه داشتن قیمت بهصورت ثابت و عموما نزدیک به یک دلار است. متأسفانه استیبل کوین بدون پشتوانه آنطور که باید و شاید مورد استقبال قرار نگرفت.
پردازش تراکنشها
فرایند در استیبل کوین بدون پشتوانه بسیار آسان است. به محض درخواست کاربر، سکه تولید میشود تا از افزایش قیمت بر اثر افزایش تقاضا جلوگیری شود. در مواقع سقوط قیمت نیز شبکه پیشنهاد سهام به کاربران میدهد که برای خرید آن باید سکههای خود را خرج کنند. درنتیجه سکههای اضافی جمعآوری شده و از بین میروند. جالب است بدانید روشی مشابه همین فرایند، امروزه توسط بانکها به کار گرفته میشود.
نقاط قوت
استیبل کوین بدون پشتوانه بهصورت کامل توسط الگوریتمها کنترل میشود و درنتیجه، غیرمتمرکز است. هیچ دارایی بهعنوان پشتوانهای این ارزها وجود ندارد و بههمین دلیل کاربر هیچ نگرانی از نوسان قیمت داراییها نخواهد داشت. در نهایت استیبل کوین بدون پشتوانه، پایداری بیشتری نسبت به انواع دیگر دارد.
نقاط ضعف
با وجود اینکه الگوریتمها مدیریت همهی فرایندها را بر عهده دارند، پردازش میتواند پیچیده شود. درنتیجه اطمینان از این که ایجاد و از بین رفتن سکهها متعادل باشد، دشوار خواهد بود.
منبع : 101blockchains