نگاهی به سهم اقتصاد دیجیتال در اقتصاد ایران
اقتصاد دیجیتال در ایران به کدام سو در حرکت است؟
«آینده اقتصاد دنیا؛ اقتصاد دیجیتال است! » شاید این جمله را بارها شنیده و در جاهای متفاوتی خوانده‌اید. جهان روز به روز در مسیر دیجیتالی شدن در حال پیشروی است و تقریبا تمام ابعاد زندگی افراد تحت تاثیر واژه‌‌ای به نام تکنولوژی قرار گرفته است.
اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به نوعی اقتصاد را به سلطه خود در آورده‌اند و شاید به راحتی بتوان بر این مساله مهر تایید زد که این روزها هیچ کشوری بدون اینترنت نمی‌تواند اقتصاد خود را اداره کند.
اینترنت، هوش مصنوعی، روباتیک، فناوری‌های نو در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر، وسایل نقلیه خودران هوشمند، اینترنت، چاپ سه بعدی، همگی از نتایج دیجیتالی شدن اقتصاد در سالهای اخیر است. در این بین هوش مصنوعی از جمله علومی است که به اعتقاد بسیاری در سالهای آینده می‌تواند همه معادلات را در دنیای فردا دستخوش تغییر قرار دهد.
جهانی که بر پایه هوش مصنوعی بنا شده باشد؛ یکی از واقعیاتی است که شاید در آینده‌ای نه چندان دور با آن روبه رو خواهیم شد. شاید بهترین گزینه ممکن بنابراین واقعیت این باشد که زودتر وارد موجی که در جریان است شده و بخش لاینفکی از زندگی اقتصادی که اقتصاد دیجیتال نام دارد را بهتر بشناسیم و به آن بها دهیم.
رخنه اقتصاد دیجیتال در لایه‌های مختلف جامعه
این روزها شاید همه ما در میان هجمه بزرگی از اقتصاد دیجیتال در حال زندگی هستیم و روزانه بارها و بارها با آن مواجهیم. از زمانی که تاکسی اینترنتی می‌گیریم؛ هنگامی که وجهی را به کمک اپلیکیشن‌های موبایلی جابه جا می‌کنیم و حتی در زمان انواع خریدهای اینترنتی در میان زنجیره‌ای قرار می‌گیریم که به اقتصاد دیجیتال منتهی می‌شود.
اما نگاهی به روند اهمیت اقتصاد دیجیتال نشان می‌دهد در سالهای گذشته به ویژه در یک سال اخیر اقتصاد دیجیتال پررنگ‌تر از هر زمانی پا به میدان گذاشته و مورد توجه قرار گرفته است.
خبر شیوع ویروس کرونا در چین و در ادامه در جهان نابسامانی بزرگی را در اقتصاد دنیا به وجود آورد.
چالشی که پیش پای بازارهای اقتصادی باز شده بود، برای آن دسته از کسبوکارهایی که به زیرساختهای دیجیتالی مجهز بودند، راحت‌تر به نتیجه منهی شد. و توانستند گوی سبقت مدیریت بحران را از کسب و کارهای سنتی بدزدند. در این میان اقتصاد ایران نیز از تمام این قضایا دور نماند و با چالش‌های همراه شد.
چالشی به نام اقتصاد دیجیتال
در ایران هم همانند دنیا؛ اقتصاد دیجیتال در این برهه زمانی رونق گرفت و درکنار کمک به رعایت دوران قرنطینه با رشد خوبی همراه شدند.
البته که برخی از کسب و کارها خسارت های جبران ناپریزی را متحمل شدند؛ استارتاپ‌های گردشگری سخت‌ترین روزهای خود را سپری کردند و حتی برخی از آنها به تعدیل نیرو پرداختند. اما در نهایت این اقتصاد دیجیتال بود که در لیست اقتصادی کشور در صدر جدول رشد قرار گرفت.
در معیار جهانی به‌طور میانگین سهم اقتصاد دیجیتال نسبت به‌کل اقتصاد ۱۵.۵ درصد است. اما بنا بر گفته وزیر ارتباطات «مجموع اندازه اقتصاد دیجیتال کشور ۶.۵ درصد است، این درحالی است که متوسط هسته اقتصاد دیجیتال در دنیا ۴.۵ است. »
امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات و رییس سازمان فناوری در خصوص اقتصاد دیجیتال در توییتر نوشت:« سهم اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی کشور ۲برابر شده است.»
ظرفیت اقتصاد دیجیتال ایران چقدر است؟
شاید دست به دست دادن تمام این نکات نشان‌دهنده این است که ظرفیت رشد بسیار بزرگی در حوزه اقتصاد دیجیتال در انتظار ایران است. ظرفیتی متشکل از کاربردهای فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، کلان داده، اینترنت اشیا ، نسل پنجم موبایل ؛ پتانسیل شکل گرفته در فضای کسب‌وکارهای الکترونیکی و پلتفرم‌های دیجیتالی که می‌تواند با همسو شدن با برنامه‌زیری مناسب؛ مورد توجه بیشتر قرار گرفته و حتی زمینه واقعی شدن فرضیه برخی از کارشناسان که اعتقاد دارند اقتصاد دیجیتال می تواند جایگرین اقتصاد نفتی باشد را مهیا سازد.