بنیانگذار و مدیر عامل شرکت فیکاس سوئیس ضمن اشاره به تجربه خود در راه‌اندازی این صندوق‌ها در خارج از کشور، توضیح داد که راه‌اندازی صندوق‌های مبتنی بر رمزارز می تواند به تقویت بازار سرمایه کمک کند.
به گزارش سکه نیوز به نقل از راه پرداخت، علی میرزانی اسکویی در پاسخ به این سؤال که چرا وجود این صندوق‌ها در بورس ضروری است به راه پرداخت توضیح داد: «بخشی از این موضوع به مدیریت ریسک‌ها در رمزارزها و بخشی دیگر هم به سهولت دسترسی به ارزهای دیجیتال بر می‌گردد. بسیاری که در این حوزه فعالیت می‌کنند انتظار دارند که رمزارزها در سطح دنیا همه‌گیر شوند، اما مانع بزرگی که وجود دارد این است که بخشی از فعالیت در این حوزه به مسائل فنی برمی‌گردد؛ مانند ایجاد کیف پول، نگهداری آن و معاملاتی که در این حوزه انجام می‌شود. اینها موارد فنی است که نمی‌توان انتظار داشت عموم مردم آنها را یاد بگیرند و به سمت این حوزه بروند. اینجاست که صندوق‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه هم می‌توانند به مدیریت ریسک‌ها و هم سهولت دسترسی کمک کنند.»
ارز دیجیتال چیست؟ تفاوت ارز دیجیتال با رمزارز و ارز مجازی
صندوق‌های غیرفعال و فعال مبتنی بر رمزارز
میزانی اسکویی در ادامه صحبت‌های خود به انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر رمزارز اشاره کرد و توضیح داد: «برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر رمزارز می‌توان دو مدل در نظر گرفت. صندوق‌های غیرفعال که به صندوق‌های شاخص معروفند و صندوق‌های فعال که قابل سبدگردانی هستند. در صندوق‌های غیرفعال بیت‌کوین به‌عنوان یک نماد در نظر گرفته می‌شود و هر فرد خرید خود را انجام می‌دهد. بنابراین بر همین اساس بیت‌کوین خریده می‌شود و معادل آن در صندوق‌های امین یا همان custody ذخیره و نگهداری می‌شود. اینها صندوق‌های شاخص هستند که به‌صورت یک کوین یا ترکیبی از کوین‌ها فعالیت می‌کنند.»
به‌گفته او اکنون صندوق‌های غیرفعال یا passive در اروپا، سوئیس، کانادا و چند کشور دیگر در حال فعالیت هستند و کم‌کم در دنیا در حال توسعه است. در صندوق‌های غیرفعال انجام معاملات بر عهده سرمایه‌گذار است، اما در نوع سرمایه‌گذاری سهولت ایجاد شده است. در این صورت به‌جای اینکه ذهن سرمایه‌گذار درگیر نگهداری سرمایه و مسائل فنی آن باشد، امن‌تر در بورس سرمایه‌گذاری می‌شود. در همه این حالات، صرافی‌های رمزارز به عنوان تأمین‌کنندگان نقدینگی حضور و نقش اساسی دارند.
همانطور که میزانی اسکویی توضیح داد، صندوق‌های فعال قابل معامله در بورس هم وجود دارند. به‌عنوان مثال در شرکت فیکاس در سوئیس صندوق سرمایه‌گذاری فعال در حوزه رمزارز راه‌اندازی شده که در بورس‌های اروپا از جمله آلمان و سوئیس هم ورود کرده است.
او دلیل راه‌اندازی این نوع صندوق‌ها را ریسک و نوسانات بالای سرمایه‌گذاری در کنار تقاضای طبیعی مردم به این کلاس دارایی در رمزارزها می‌داند. میزانی اسکویی در این باره توضیح داد: «باوجود اینکه صندوق‌های شاخص به‌صورت غیرفعال راه‌اندازی شده، مؤسسات و بسیاری از مردم ریسک نوسانات را بالا می‌دانند. در این خصوص صندوق‌های فعال ایجاد شدند. سازوکار این صندوق به این ترتیب است که سرمایه‌گذاران شبیه به خرید سهام‌های معمولی در بورس در صندوق سرمایه‌گذاری می‌کنند، این سرمایه در سبد مدیریت‌شده‌ای از ارزهای دیجیتال انتخابی (به‌طور مثال ۱۵ کوین اول بازار به همراه چند ارز با ثبات یا پول رایج کشور) با توجه به تحلیل‌های شرکت مدیریت دارایی توزیع و با توجه به شرایط بازار جهت به حداقل رساندن ریسک و کسب سود معامله می‌شود.»
طبق گفته میزانی اسکویی در این صندوق‌ها علاوه بر سهولت دسترسی، ریسک نوسانات و نگهداری مدیریت و کنترل می‌شوند. ریسک نگهداری توسط توزیع رمزارزها در چندین شرکت یا بانک و امانت سپاری‌ها برطرف می‌شود. امانت سپاری زیرساخت مهمی است که در کشورمان هم باید به سمت آن برویم. معمولاً بانک‌ها، مؤسسات و شرکت‌های خصوصی و صرافی‌های ارز دیجیتال که زیرساخت این موضوع را دارند، می‌توانند در این زمینه کمک کنند.
او درخصوص امانت سپاری در صندوق‌های فعال توضیح داد: «امانت‌سپاری‌ها سرمایه را در صندوق خودشان نگهداری می‌کنند و معامله را حسب دستور در صرافی‌ها انجام می‌دهند. بنابراین لازم است امانت‌سپاری‌ها دقیق طراحی شوند و بحث‌های امنیتی را رعایت کنند. ما نیز از چند امانت‌سپاری استفاده کرده‌ایم تا اگر یکی از آنها دچار مشکل شد، کل پول از بین نرود. این کار در سوئیس انجام شده و عملاً ریسک نگهداری را هم بدین صورت کنترل کرده‌ایم.»
میزانی اسکویی درباره اکوسیستم این صندوق‌ها صحبت کرد و معتقد است که اکوسیستم قوی در این حوزه شکل گرفته و صندوق‌هایی برای فعالیت راه‌اندازی شده‌اند. او به‌عنوان نمونه به صندوق‌هایی که به کمک شرکت PWC راه‌اندازی کرده‌اند، اشاره کرد و درباره آنها گفت: «برای اولین‌بار از این شرکت درخواست کردیم که صندوق‌های فعال مبتنی بر رمزارز و قابل عرضه در بورس به وجود آیند. بنابراین توانستیم اولین ETP (Exchange Traded Products) ارز دیجیتال فعال جهان را در سوئیس راه‌اندازی کنیم. در اکوسیستم این صندوق‌ها امانت‌سپاری‌ها، مدیریت دارایی، صادرکننده، بازرس و ناظر، نماینده وثیقه، بازارساز و غیره وجود دارند و ساختاری طراحی شده که هر سازمان نقش خودش را در آن ایفا می‌کند.»
چرا مردم باید در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند؟
حال که سازمان بورس خبر از راه‌اندازی صندوق‌های مبتنی بر رمزارز داده، این سؤال پیش می‌آید که باتوجه به عدم استقبال مردم از صندوق‌های سرمایه‌گذاری آیا راه‌اندازی این صندوق‌ها می‌تواند مورد توجه مردم قرار بگیرد؟
میزانی اسکویی در پاسخ به این سؤال چند مؤلفه را برای صندوق‌های مبتنی بر رمزارز در نظر گرفت. او توضیح داد: «پیچیدگی رمزارزها، جذابیت و رشد سریع قیمت رمزارزها مولفه‌هایی هستند که وقتی آنها را کنار هم بگذاریم، مردم از این صندوق‌ها استقبال خواهند کرد. اهمیت ایجاد صندوق‌های مبتنی بر رمزارز در ایران مخصوصاً در این مرحله از بورس که دچار نوسانات زیادی شده، دو چندان است. اخیراً نیز گفته شده که ۱۵۰ هزار میلیارد تومان از بورس تهران خارج و بخشی از آن وارد حوزه رمزارزها شده است و اگر این صندوق‌ها در بورس راه‌اندازی می‌شدند، نه تنها این اتفاق نمی‌افتاد بلکه بخش زیادی از مردم برای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها وارد بورس شده بودند. البته هنوز اکوسیستم این حوزه کامل نشده و زیرساخت‌های آن ضعیف است که باید هرچه زودتر این زیرساخت‌ها تکمیل شوند.»
تفاوت سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها با خریدوفروش مستقیم سهام در بورس
او درباره سازوکار فعالیت این صندوق و اینکه مردم چگونه می‌توانند در آن سرمایه‌گذاری کنند، گفت: «اگر مردم بخواهند در بورس سهامی را خریدوفروش کنند به کارگزاری‌ها مراجعه می‌کنند، اما تفاوت خرید سهام با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مبتنی بر رمزارز این است که عرضه و تقاضا در ایران قیمت سبد کوین‌ها را تعیین نمی‌کند، بلکه قیمت آن با ارزش واقعی ترکیب کوین‌های موجود در سبد و قیمت کوین‌ها هم با عرضه و تقاضای جهانی تعیین می‌شود. بنابراین اگر ارزش بیت‌کوین یا هر دارایی آن صندوق بالا رود، NAV هم بالا می‌رود. به‌همین دلیل درصورتی‌که مردم قصد داشته باشند از بورس خارج شوند به اندازه کافی ارزش در صندوق وجود دارد که می‌تواند به ریال تبدیل و پس از آن هم به حساب افراد واریز شود.»
او به تفاوتی که صندوق‌های فعال و غیرفعال در سبد کوین‌ها دارند، اشاره کرد و توضیح داد: «در صندوق‌های فعال مبتنی بر رمزارز ریسک نوسانات کنترل شده و فرایند مدیریت دارایی روی آنها اعمال می‌شود، اما در صندوق‌های غیرفعال به‌طور مثال هر پولی به صندوق وارد شد، تبدیل به بیت‌کوین (یا ترکیب معینی از کوین‌ها) می‌شود و هر میزان هم که پول خارج شود، متناسب با آن بیت‌کوین (یا ترکیب معینی از کوین‌ها) فروخته و به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود، به‌عبارتی صندوق‌های غیر فعال، اجازه کنترل ریسک نوسان قیمت را به جای مردم ندارند.»
میزانی اسکویی با بیان اینکه صندوق‌ها در دو نوع ETF و ETP وجود دارند، توضیح داد: «مدلی که ما در سوئیس راه‌اندازی کردیم از نوع ETP است. این صندوق یک محصول مالی محسوب می‌شود که در بورس راه‌اندازی شده و به‌راحتی قابل معامله است.
مزیتی که صندوق‌های فعال دارند
او اشاره کرد که اولین ETPهایی که در سوئیس راه‌اندازی شد، توسط شرکت ۲۱share بود که به‌صورت غیرفعال فعالیت می‌کند. تاکنون ارزش دارایی آن بالای یک میلیارد دلار است و باتوجه به اینکه بیت‌کوین رشد خوبی داشته، عملکرد خوبی هم داشته است، اما ممکن است با پایین آمدن رمزارزها دارایی این صندوق‌ها هم پایین بیاد. در مقابل صندوقی که ما در سوئیس راه‌اندازی کردیم، صندوق فعال است که مردم می‌توانند در آن سرمایه‌گذاری کنند و ریسک کمتری برای آنها دارد.
باتوجه به گفته‌های میزانی اسکویی این موضوع در کانادا و اروپا به‌شدت در حال گسترش است، اخیراً در کانادا نیز صندوق‌های غیرفعال راه‌اندازی شده، اما زمزمه‌هایی برای راه‌اندازی صندوق‌های فعال هم شنیده شده که بتوانند روی بورس فعالیت کنند. سابقه ایجاد صندوق‌های فعال مبتنی بر رمزارز در دنیا طولانی است، اما آنها در بورس عرضه نشده بودند. او در این باره گفت: «صندوقی که اکنون راه‌اندازی کرده‌ایم شبیه به این است که یک صندوق پوشش ریسک یا هج فاند مبتنی بر رمزارز را در بورس عرضه کرده باشیم.»
او در خصوص صندوق پوشش ریسک و اهمیتی که دارند، گفت: «برخلاف سرمایه‌گذاری مستقیم در رمزارزها که معمولاً اشخاص حقیقی می‌توانند به آن ورود کنند، اشخاص حقوقی، مؤسسات و سرمایه‌گذاران بزرگ هم می‌توانند در صندوق پوشش ریسک سرمایه‌گذاری کنند. سرمایه‌گذاران سرمایه خود را به صندوق وارد می‌کنند و پس از آن مدیر صندوق معاملات را انجام می‌دهد و سودی که حاصل می‌شود معمولاً به نسبت ۲۰ به ۸۰ بین سرمایه‌گذار و مدیر دارایی تقسیم می‌شود. این مورد درباره صندوق‌های مبتنی بر رمزارز وجود داشته، اما هیچ‌کدام از آنها در بورس فعالیتی نداشته‌اند.»
رونق بورس با ورود صندوق‌های مبتنی بر رمزارز
میزانی اسکویی اشاره کرد که از سال ۱۳۹۶ تلاش کرده‌ایم که صندوق مبتنی بر رمزارزها را وارد بورس تهران کنیم، اما تاکنون موفق نشده‌ایم. تا اینکه سال گذشته توانستیم در سوئیس این صندوق را راه‌اندازی کنیم. البته باتوجه به شرایطی که بازار سرمایه در ایران دارد، لازم است که هرچه زودتر این صندوق به بورس تهران ورود کند. در صورت راه‌اندازی این صندوق ورود پول به بورس اتفاق می‌افتد و بازار نیز تقویت می‌شود و هنگام خروج یا ریزش بازار و کوچ سرمایه‌ها از حوزه رمزارز می‌توان امید داشت این نقدینگی کنترل شده‌تر باشد و به‌جای سرازیرشدن به بازارهایی مانند ملک به‌راحتی وارد بازار سهام شود.
کد خبر: 1400022710MGMMMF
مطالب مرتبط:
امکان استقرار ماینر در واحد های تولیدی
استفاده از رمزارز برای کاهش تاثیر دلار در کشور
فعالیت بدون مجوز پلتفرم ها با دارا بودن شرایط لازم